×
Îro dîsa li ser gorra te bûm !
admin
Îro dîsa li ser gorra te bûm !
Zinarê Xamo Salek dîsa pir zû derbas bû ! Aslan, sal dîsa zû derbas bû, me hew dît 9ê adarê hat jî. Ez û Hêvî îro dîsa bûn mîvanê te. Tu rastiyê dixwazî min ji bîr kiribû. Lê do ne pêr, nizanim çawa bû, wek heft kes ji min ra bibêjin, &rdquo...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (1489)


Li himberî êrîşên dagirkeran em hêza xwe bikin yek
admin
Li himberî êrîşên dagirkeran em hêza xwe bikin yek
Welatê me Kurdistan ji derveyî îradeya gelê me bi çar perçeyan ve hatîye perçe kirin. Eve nêzîkî sed salîye ku Tirkîye, Îran, Iraq û Sûrîye , di meseleya  Kurdistanê de hemû pirs û pirsgirêkên di navbera xwe de datînin alîyekî û bi hevdu re p...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (1948)


Radio Ashti
admin
Radio Ashti
Sipasdarê birayê Haci KardoxiAştî û Radio Ashtî me, sipasdarê dost û hevalên ku bi sebir 4 saetan li me guhdarî kirin û em bi tenê nehiştin im. Mixabin derfet nebû ku bersîvên temama pirsan bidim. Em di têkoşîna rizgarîya neteweyî de bi hev re ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2865)


19 sal zû derbas bûn
Zinare Xamo
Sal zû derbas dibin, min hew dît salek din jî derbas bû û wa ye dîsa 9ê nîsanê hat. Erê pismamo, 19 sal di ser wefata te ra derbas bûn. Îro dîsa ez û Hêvî bûn mîvanên te. Lê vê carê em ne bi tenê bûn, Mumtaz Aydin Roza Kurdî, Erdal Kurdman, ez û Hê...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2132)


Xwezî gorr bihata zimên
Zinare Xamo
Xwezî gorr bihata zimên
Aslan, sal zû derbas dibin, me tew nedît 18 sal çawa derbas bû. Îro ez û Hêvî dîsa bûn mîvanê te. Li ber serê te me bi hesreteke kûr û bi xemgîniyeke mezin rojên borî yad kirin. Me bîstekê qala te kir. Hêvîyê got, qey qismet û nesîbê te ev ax, ev gor...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2699)


Dewleta Tirkîyê, li sê parçeyê Kurdistanê şerekî tûnd û dagirkerane dimeşîne.
Fuad Onen
Dewleta Tirkîyê, li sê parçeyê Kurdistanê şerekî tûnd û dagirkerane dimeşîne.
Dewleta Tirkîyê, li sê parçeyê Kurdistanê şerekî tûnd û dagirkerane dimeşîne.Dewleta Tirkîyê, li sê parçeyê Kurdistanê şerekî tûnd û dagirkerane dimeşîne. Li gorî rayedarên Sîstema Serwerîya Tirk, ev şer ji bo wan mijara bekayê (mayin-nemayinê) ye. H...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2876)


Me îro silavek da gorra hevalekî pir ezîz !
Zinare Xamo
  Mehmet Aslan Kaya 17 sal berê di rojeke wiha da di 51 saliya xwe da ji nişka ve, bêyî ku kesî nerehet bike, bêyî ku haya kesî pê xe wek çirayekê vemirî û çû gerdûneke din. Mirina wî ne malbata wî tenê, bi sedan, bi hezaran kesên ev kurdê...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2737)


Mirinê pir zû tu ji nav me bir lê navê te nemir e
Zinare Xamo
Mirinê pir zû tu ji nav me bir lê navê te nemir e
Min got pismam sal zû dibuhirin, 16 sal derbas bûn. Hemû dost û hevalên te, zarokên te dersa matamatîkê dida wan, xortên te alîkariya wan dikirin hemû mezin bûne û di civata Swêd da hatine der û meqamên muhîm, ji bo gelê xwe xebatên pir baş dikin. &n...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (4370)


Xusûsîyetên Rojhilata Nêzîk
Fuad Onen
Xusûsîyetên Rojhilata Nêzîk
Di sîyeseta Kurdistanê de du problemên esasî hene. Yek jê, taleba desthilatîya navendî lawaz e, taleba jêr desthelatîye, bi tirkî ”alt îktîdar” ew taleb xurt e. Lê taleba desthelatîyên navendî lawaz e. Sedemek ji, ku sernîvîsa vê panelê j...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (4445)


Serxwebûna Kurdistanê
Fuad Onen
Serxwebûna Kurdistanê
Sîyeseta partî, rêxîstin,saziyên bakurê Kurdistanê dev ji hedefa serixwebûnê berda ye. Ji delva hedefênserxwebûnê, otonomî, federalî an demokrasî te parastin. Di vir de anormalîyekheye. Yanî îro ji her demê betir taleba serxwebûn û yekîtîya Kurdistan...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (4917)


Page 1 of 6First   Previous   [1]  2  3  4  5  6  Next   Last   
03

Kürdistan lideri Mesut Barzani, 25 Eylül 2017’de bağımsızlık referandumuyla muradına ermiş, Bernard-Henry Levy ve Bernard Kouchner gibi Batılı destekçilerin eşlik ettiği kutlama masasında bıçağıyla elmasını soyarken poz vermiş ve “Artık ölebilirim” demişti.
Bu sözü, Birinci Dünya Savaşı’nda Fransa’ya liderlik eden Raymond Poincaré’in Almanların yenilgisinin ardından Strasbourg’da söylediği nakledilir. Poincaré anılarını kaleme aldığı kitabının bir yerinde sokakta yürürken “Çok yaşa Fransa” nümayişleriyle karşılaşınca bu ifadeyi kaydeder: “Artık ölebilirim.”

2014’te IŞİD karşısında Irak ordusu dağılıp Musul ve Kerkük’ten çekilince Kürt liderlerden sıklıkla duyduğumuz söz mealen şuydu:
“Irak artık başarısız, müflis bir devlettir; bir daha kendini toparlanamaz. Kürtler açısından Irak içinde kalmak için bir neden kalmadı.”

Zamanın Kürtler lehine aktığı saatlerde, birçoğu için Bağdat’ta iktidar ortaklığı anlamını yitiriyordu. Kürtlere ayrılmış cumhurbaşkanlığı koltuğu da Celal Talabani’den sonra iyice sembolikleşmişti. Talabani kendi tarzı, özel ilişkileri ve engin tecrübesiyle o koltuğun varlığını siyasete hissettiriyordu. Onun ölümünden sonra “Bağdat’taki Kürt”ün Kürtlerin davasına değen bir tarafı kalmadı. Hissiyat buydu.

Bağdat’la yüzde 17 paya endeksli bütçe bağı elbette önemliydi. Fakat bağımsızlık üzerine hesap yapanlar için o bağ koparsa da kızılca kıyamet kopmazdı. Ankara ile 50 yıllık petrol anlaşması ve Türkiyeli işadamlarının Kürdistan’daki artan yatırımları iddiayı büyütme yönünde cesaret veriyordu. İşler yolundaydı; Erbil’de ‘Italian City’, ‘English Village’ ve ‘American City’ gibi modern sitelerde konutlar binlerce dolara kiralanıyordu. Birileri için hayat harbiden ve kamilen şatafatlıydı. Irak’ın diğer vilayetlerine göre Kürdistan’ın şehirleri en güvenli yerlere dönüşmüştü. Cazibeliydi falan.

Barzani, referandum gecesi “Yarım asırdır savaşıyorum. Halkımla birlikte kitlesel ölümlerden, sürgünlerden, kimyasal katliamlardan geçtim” diyordu. Başarılı geçen referandumla birlikte uzun soluklu mücadelenin amacına ulaştığını düşünüyordu. Kendi ifadesiyle artık huzur içinde ölebilirdi.

Kenara çekildi ama huzur içinde değil; konumu gereği kendisinin yapamayacağı manevraları çocukları ve yeğenleri yapabilsin diye…

Çünkü Türkiye ve İran’ın bağımsızlık iradesini boğacak şekilde geliştirdiği abluka siyaseti, ardından İranlıların orkestra şefliğinde Irak ordusu ve Haşd el Şaabi’nin yaptığı müdahaleyle Kürdistan yönetimi, Kerkük dahil kritik bölgeleri kaybetti. Kimi yerlerde 2014, kimi yerlerde 2003 öncesi duruma geri dönüldü. İçerdeki fırtınayı dindirmek ve Bağdat’la yeni bir başlangıç yapmak için Barzani kendisine çekilme pozisyonunu uygun gördü.
***
Bir taraftan da 26 yıldır fiilen bağımsızlık koşullarında yaşadığı halde bunun için gerekli altyapının inşa edilmediği gerçeği Kürdistan’ın yüzüne çalınmış oldu. İki aileye zimmetli iki partinin (KDP ve KYB) iktidarı paylaşmasına dayalı sistem yeni siyasi oluşumlara rağmen demokratik dönüşüme izin vermedi. İki partinin aşiret disiplinine dayalı silahlı kanatları (Peşmerge) Batı’dan alınan eğit-donat desteğine rağmen tek komuta altında ulusal bir orduya dönüştürülemedi. Denetim ve şeffaflık gerektiren kamu bütçesi aşiret ve aile temelinde pay dağıtmaya devam etti. Bu imtiyazlı iktidar paylaşım sistemine meydan okuyacak siyasilerin de başına az şey gelmedi. Seçimler yapılıyor ama defolu; parlamento var ama geleneksel güç tekelini aşamıyor; kurumlar var ama kurumsal değil.

Merkezi hükümete bağlı güçlerin 17 Ekim 2017 müdahalesi Kürdistan içindeki durumu daha da karmaşık hale getirdi. Üstelik ikili sistemdeki koordinasyon ve uyum da bozuldu.

Kritik süreçte 12 Mayıs’ta Irak genelinde, 30 Eylül’de de Kürdistan’da parlamento seçimleri düzenlendi. Yerel parlamento seçiminde KYB, Erbil ve Duhok’ta KDP’yi; KDP, Süleymaniye’de KYB’yi; Goran, Yeni Nesil, Komal gibi alternatif partiler her yerde KYB ve KDP’yi ağır hileler yapmakla suçladı. KDP ve KYB’nin binlerce sahte kimlik basıp oylarını artırdığına dair iddiaların haddi hesabı yok. Sesini yükseltenlere karşı müdahaleler ve tehditler de cabası. Böyle giderse Kürt’ün Kürt’le savaştığı 1997 öncesine dönüleceği korkusu geçmiyor. Tek teselli bütün bu badirelere rağmen seçimlerin organize edilebiliyor olması.

***
Gelinen noktada sadece coğrafi-idari sınırlar değil siyasette de her şey eskiye döndü. Eskiden kasıt; ne kadar anahtarsan o kadar kilit açarsın! Kürtler referanduma karşı sergilenen düşmanlığa binaen başlangıçta boykot etmeyi tartıştıkları genel seçimlerde 7 parti olarak toplam 60 koltuk kazandı. Böylece Bağdat’ta hükümeti kurmaya çalışan tüm taraflar için ‘olmazsa olmaz partner’ pozisyonuna geldiler.

“Paylaşacağımız bir şey kalmadı” denilen Irak’la en kritik koltukların paylaşımı için haftalardır sıkı pazarlıklar dönüyor. Özgüvenle yeniyi ararken korkuyla eskiyi kurtarma çabası. Hükümet kurma müzakereleri için 30 kişilik KYB heyetinin doğru düzgün koltukları bile olmayan askeri nakliye uçağıyla Süleymaniye’den alınıp götürülmesi ve içeriden bunun fotoğraflarının paylaşılması epey manidar geldi.

Ama bu kez iki parti arasında evdeki kavga yüzünden Bağdat’taki ortaklık modeli de çökmüş oldu. Eski modelde KDP, Kürdistan başkanlığını alırken KYB’ye Irak cumhurbaşkanlığı koltuğu düşüyordu. Bu kez KYB, kendi partisinden ayrılıp Demokrasi ve Adalet Koalisyonu ile seçimlere katılmış olan Dr. Berhem Salih’i cumhurbaşkanlığı koltuğuna önerdi. KDP ise Başkanlık Divanı üyesi Dr. Fuad Hüseyin’i aday gösterdi. KDP’nin argümanına göre artık paylaşımın en önemli ayağı olan Kürdistan başkanlığı yoktu, KDP’nin Irak parlamentosundaki vekil sayısı (18’e 25’le) daha fazlaydı ve Irak’la ciddi pazarlıkların olacağı yeni sürece KDP’li bir cumhurbaşkanıyla girmek iyi olurdu. KDP ayrıca KYB’yi kendilerine danışmadan aday gösterdiği için de suçluyordu.

İki tarafın arasını bulma çabası da İranlılar ve Amerikalılara düştü. Bir tarafta Mesud Barzani ve Başbakan Neçirvan Barzani, diğer tarafta Talabani’nin oğulları Bafel ve Lahur Talabani. İktidara oynayan Şii bloklar, tercihlerini Salih’ten yana koysa da koalisyona desteğini alabilmek için KDP’yi de küstürmeme taktiği güttü. İranlılar coğrafi yakınlığın da etkisiyle öteden beri Kürdistan’ın Süleymaniye yakası üzerinde etkili. Salih’e rakip olarak öne sürülen Fuad Hüseyin’in Feyli (Şii) Kürtlerinden olması da İranlıları etkilemedi. (Elbette Hüseyin Şiileri etkilemek için seçilmedi. Sadece kendisi ve eşi hakkında çok spekülasyon yapıldığı için hatırlattım.)
Neçirvan Barzani, İran’a yakın duran Nuri el Maliki ve Hadi el Amiri’nin liderliğindeki Şii blokla Fuad Hüseyin’i desteklemeleri halinde koalisyona omuz vermeyi önerdiği öne sürüldü. Kürt medyası aranan desteğin verildiğini yazdı. Fakat günün sonunda parlamentoda dün yapılan oylamada Berhem Salih 90’a karşı 165 oyla kazandı. İki gün önce Şii partilerin neden Salih’i tercih ettiğine dair çarpıcı bir izahat, Haşd el Şaabi’nin bileşenlerinden Asaib Ehl el Hak’ın lideri ve meclisteki Sadigun Bloku’nun kurucusu Kays el Hazali’den gelmişti. 2007-2010 arasında işgal güçlerinin elinde esir kalan Hazali, Salih’in adaylığı ile ilgili “Kürtlerin tek bir aday üzerinde uzlaşmalarını umuyoruz. Fakat bölünme devam eder de iki aday öne sürerlerse ulusal düzeyde Salih’in şansı daha fazla olur. KYB, bağımsızlık referandumunda daha akılcı bir pozisyona sahipti. Tepkileri daha hassastı ve çatışmadan kaçınıp insanların canlarını koruma konusunda yeterince cesurdular” demişti.

KYB’yi Berhem Salih’te karar kılmaya ikna eden de ABD Özel Temsilcisi Brett McGurk idi. Bu da İran nüfuzunu kesmek için gece gündüz mekik dokuyan McGurk için Ortadoğu çıkmazındaki cilvelerden biri olsa gerek. Mesud Barzani hem Haydar el İbadi’nin yeniden başbakan olması hem de ortak aday konusunda McGurk’un baskılarına direndi. Barzani’nin duruşu “Kürdistan’ın taleplerini kabul eden blokla işbirliği yapacağız” şeklindeydi. Barzani’yi hem İranlıların hem Amerikalıların cezalandırması da Ortadoğu çıkmazındaki bir diğer garabet.

Sırada hükümetin kurulması var. Kürtler pazarlıkların merkezinde. Ama faktör ve denge unsuru çok: Birbirine rakip Şii bloklar, Sünniler, bölünmüş Kürtler, İran-Amerikan nüfuz savaşı, Necef merkezli dini otoritenin tercihleri vs. Bunun Kürdistan’la ilişkilere nasıl bir boyut katacağını kestirmek şimdiden imkânsız.
 

Posted in: Tirki

Comments

There are currently no comments, be the first to post one!

Post Comment

Name (required)

Email (required)

Website

Netanyahu, HAMAS’ı Yok Etmek, Gazze’yi, İnsansızlaştırmak İstiyor.

Netanyahu, HAMAS’ı Yok Etmek, Gazze’yi, İnsansızlaştırmak İstiyor.
Bağımsız Birleşik Kürdistan’da, Kürdistan coğrafyası, bütün Ermenilere açık olmalıdır. Ve bunlar, belli bir yerde, çoğunluk oluşturup özerklik talebinde bulunurlarsa, haklarıdır. Kürdistan devleti, buna karşı çıkmaz. Çünkü biz bu toprakların ka...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (367)


Sungur Savran’ın “Devrimi” ve T.C. Hakikati

Sungur Savran’ın “Devrimi” ve T.C. Hakikati
1919-23 savaşı, etnik temizlik ve jenosidal hedefli ve pratikli bir savaştır. Bu nedenle devrimci değil, gerici bir harekettir. Komintern’in İkinci Kongresini referans alan komünistler, İttihatçı-Kemalist önderlikle savaşmalıydılar. 1918-23 ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (456)


TÜRK SİYASETİ, 1925 KÜRİSTAN BAŞKALDIRISINA NİYE SALDIRIYOR?
admin
TÜRK SİYASETİ, 1925 KÜRİSTAN BAŞKALDIRISINA NİYE SALDIRIYOR?
1926’da, İngiltere ile Türkiye niye anlaştılar? Bu aslında 1925 ayaklanmasından çıkardıkları sonuçtur. Türkiye şunu anladı: Yani Kuzeyde 1925 ayaklanması gibi bir ayaklanma varken, Güney Kürdistan zaten, İngilizlere-Osmanlılara karşı; işte...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (353)


KÜRDİSTAN DAVASINDA VE ÖLÜMLERİNDE, YAZGILARI BİRLEŞMİŞ, İKİ SİYASI LİDER.
admin
KÜRDİSTAN DAVASINDA VE ÖLÜMLERİNDE, YAZGILARI BİRLEŞMİŞ, İKİ SİYASI LİDER.
Saîd Elçî ve Sait Kırmızıtoprak, dünya görüşleri, yaşam tarzları, hatta bir ölçüde kültürleri farklı olmasına rağmen, Kürtlük ve Kürdistan davasında yazgıları birleşmiş iki kadrodur. İki Kürdistan yurtseveridir. Bunların yazgılarının ilk birleştiği y...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (373)


BU SAVAŞ, KÜRDİSTAN’I NASIL ETKİLEYECEK?
admin
BU SAVAŞ, KÜRDİSTAN’I NASIL ETKİLEYECEK?
ABD, Türkiye'yi de gözden çıkarmış değil. Ancak ABD, Türkiye'yi kendi emperyal planlarının bir parçası haline dönüştürmek isteyecektir. Türkiye buna direnirse; ABD, bunun alternatifini arayacaktır. Ya Türkiye'nin içinde arayacaktır ya da ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (479)


HAMAS OPERASYONUNDAN ÇIKARTILACAK DERSLER
admin
HAMAS OPERASYONUNDAN ÇIKARTILACAK DERSLER
Gerek Yakın Doğu’da, gerek Orta Doğu'da; savaşların, acıların, yoksullukların temel nedeni, çizilen siyasi sınırlardır. Yakın Doğu’da siyasi sınırlar değişmeden, barışın gelmesi mümkün değildir. Orta Doğu'da da siyasi sınırlar değ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (939)


TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN TARİHİ, BİR DARBELER TARİHİDİR
admin
TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN TARİHİ, BİR DARBELER TARİHİDİR
Devrim reform ilişkisi hakkında Lenin’de, Marx'ta, bütün siyasal önderlerin kitaplarında, konu çok açıktır. Bu kitaplara da gerek yok. İnsan devrimciyse, bunun reformla ilişkisini anlamak çok zor değildir. Ama zaten kendisi reformcuysa ona ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (484)


KUZEYDOĞU SURİYE PROJESİ, GÜNDEME GELDİĞİNDEN BU YANA; BİZ, GÜNEYBATI KÜRDİSTAN’DA; AFRİN'İ, SERÊ KANÎYÊ’Yİ ve GIRÊ SÎPÎ’Yİ KAYBETTİK
admin
KUZEYDOĞU SURİYE PROJESİ, GÜNDEME GELDİĞİNDEN BU YANA; BİZ, GÜNEYBATI KÜRDİSTAN’DA; AFRİN'İ, SERÊ KANÎYÊ’Yİ ve GIRÊ SÎPÎ’Yİ KAYBETTİK
Bu devletlerin bizimle olan hukuku, düşmanlık hukukudur. Kanunla, hukukla falan hiçbir ilişkisi yoktur. Her dört parçada da göstermeliktir: Kanun, hukuk, demokrasi, İslamcılık, işte bilmem Baasçılık, bunların hepsi göstermeliktir. Esası, hepsinin ort...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (542)


SORUN, IRAK DEVLETİ'NİN NE TÜR BİR DEVLET OLDUĞU YA DA OLACAĞI MESELESİDİR
admin
SORUN, IRAK DEVLETİ'NİN NE TÜR BİR DEVLET OLDUĞU YA DA OLACAĞI MESELESİDİR
Umarım, Kerkük'te, Türkiye kontrolündeki Türkmenlerle İran, Irak'ın birlikte kontrol ettiği Arapların, Kürdistanlılara yaptığı bu saldırı, Güney Kürdistan'daki siyasi partililerimizi yeniden düşünmeye sevk eder. Henüz, kazanılmış, garanti...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (580)


TÜRKLER'DE 3, KÜRTLER'DE 2 TARZ-İ SİYASET
admin
TÜRKLER'DE 3, KÜRTLER'DE 2 TARZ-İ SİYASET
Bu yüzyılda Türk devleti bir tek Kürdistan'da savaşmıştır. Evet son birkaç yıldır askerlerini Libya ve Suriye'ye gönderiyorlar ama 2010'a kadar Türk devletinin savaşına baktığınız zaman ABD için Kore'ye bir tugay gönderip, 1974 Kıbrıs...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (1001)


Page 1 of 25First   Previous   [1]  2  3  4  5  6  7  8  9  10  Next   Last   
123movies