×
Xalid Begê Cibrî û Kurdistaneke Serbixwe
Fevzi Namli
Xalid Begê Cibrî û Kurdistaneke Serbixwe
Sal 1925, 14 Nîsanê wek îro, rêvebirê neteweya kurd serokê Tevgera Azadî, Xalid Begê Cibrî ji ber xebata siyasî-rêxistinî ya ji bo serxwebûna Kurdistanê ji teref  dagirkerên tirk ve hate dardekirin. Xalid Begê Cibrî welatparêz û şoreşger bû; ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (2940)


Selahattin Eyyubi
admin
Selahattin Eyyubi
“Önce, ben Kürdüm. Ramadi aşiretindenim. Bu aşiret, Kürdlerin en eski ve asil aşiretlerinden biridir. Aşiretin yerleşik yeri, Batı Azerbeycandır(Kızıl Kurdistan). Dedem Şadinin babası Mervandan önceki soyumuz üzerine fazla bilgim yoktur. Bizim...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (5548)


Kurdȇn Ȇzdȋ ȗ Qetlyama Ermeniya / Para duda
Eskerê Boyik
 Ferman. Gava vê peyvê dibêjin evdên Ȇzdî bi tirs û saw, bê hemdê xwe neheqî, kuștin û kokbirya civaka xwe bîr tinin. Xûn ji wê peyva xezeb diniqite. Ferman yanê biryar: biryara hêzên hukumdar. hêzên deshiletdar, hêzên dewleta hov. Ev peyv bi de...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (5177)


Şoreşa qoçgiriyê
Îsmaîl Heqî Şaweys
Şoreşa qoçgiriyê
Di sala 1920ê Zayînî de serhildana Qoçgiriyê dest pê kir û piştî ku şeş sal ajot, li sala 1926an bi kuştina Mûrad Paşayê xayîn re kutayî lê hat. Di vê şoreşê de gundên Qoçgiriyê tûşî talan û şewitandinê bûn
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (10305)


Serokê Komîteya Îstîklala Kurdistanê (Azadî) Mîralay Xalid Begê Cibrî
Tahsin Sever
Serokê Komîteya Îstîklala Kurdistanê (Azadî) Mîralay Xalid Begê Cibrî
Xalid Begî Kurdistanê yekparçe didît. Li kîjan parçeyî dibe bila bibe, 'serketina her hewldanek a ji bo serxwebûna Kurdistanê wek serketina xwe didît. Ji vê çendê ji tevgera kurd a di bin serokatîya Şex Mehmûd de ku li Kurdistana Başur pêkdihat, ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (8697)


Ala Kurd û „Ey Reqîb“ ji Kurdan re jiyan e!
admin
Ala Kurd û „Ey Reqîb“ ji Kurdan re jiyan e!
Çi mixabin gelek bêstekar ji eslê nivîsa sirûd dûrketine û her yekî ji xwe re bi gotinên cuda cuda sirûd bêstekirine! Di nav Kurdan de bi her zaravayî sirûd têye gotin. Werger û jê fehmkirina sirûd li gor zaravayan di ciyê xwe be jî, dema ji çar z...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (12250)


Zimanê Zikmakî, Perwerde û Perwerdeya bi Kurdî
Evdirehman Onen
Perwerde, çalakiya bidestxistina zanîn, huner û têgîhaştinê ye, dewlemendkirina mirov e. Armanca perwerdeyê ew e ku, zarok xwe, civakê û xwezayê baştir nasbike û têkildariyek qenctir li hev siwar bike.
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (9060)


Di arşîvên Sowyetê de Serhildana Şêx Seîd
Fevzi Namli
Bi awaki giştî li ser pirsa Kurdî û taybetî di derheqê sedem û karaktêrên serhildana xelkê Kurd a 13 Sibat 1925ê de gellek nerin û hukmê li dijî hev hene. Kurdnasê Sovyetî Wasilevskiy di rapora xwe a ji 13-31Adara 1925ê de, di derheqê serhildana şêx ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (14706)


Şiûra tarîxê û Lozan
Fevzi Namli
Şiûra tarîxê û Lozan
Encamên sîyaseta asîmîlasyonê, hafiza tarîxî zeîf dike û tesîrên xwe ên neyînî li ser tevgera netewî dihêle. Bêyî ku mirov li ser vê mijarê raweste, ew ê zahmet be mirov têbigihê, gelo ji bo çi îro li bakurê Kurdistanê tevgera netewî gîhaye merhela h...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (13008)


16

Koçgiri Ulusak Kurtuluş Hareketi ile ilgili, daha önce KOMAL Yayınevi’nin yayınladığı bir araştırmadan bu yana, karşı cephe de kemalist kaynaklı pek çok çalışma yapıldı. Resmi devlet ideolojisine bağlı, kemalizmin faşist ve emperyalist karakterini gizliyen bu çalışmaların hedefi M. Kemal’in Kürt halkına karşı olan saldırganlık, yok etme, eritme amaçlarıyla aynı paraleldedir.

Örnek verecek olursam, Baki Öz gibileri de, faşist ve emperyalist M. Kemal’e “peygamberlik”, “Alevilik”, “Bektaşilik” sıfatlarını yakıştıyorlar. Oysaki, Koçgiri ve Dersim halkının katliamcısı, karar verici mekanizmada en büyük rolü oynayan M. Kemal’dir. Meclisten Koçgiri’yi, Pontus’u yok etme kararını çıkaran, çıkartıran bizzat odur. Bu yanıyla, Kürt halkının ulusal demokratik mücadelesinin baş düşmanı olduğu gibi, azınlık halkların Yunan ve Ermeni uluslarının da düşmanıdır.

Kürtlerin sosyolojik durumundan faydalanarak, onları bölmek, birbirlerine karşı kışkırtmak, parçalatmak, çatıştırmak, zayıf düşürüp yok etmek onun siyasetinin özüdür. Kendisi emperyalistlerle birlikte hareket ederken, Kürt ulusal hareketinin arkasında “emperyalizm”’in parmağını arayan, öyleymiş gibi yansıtan da M. Kemal’in kendisidir. Başka bir deyişle M. Kemal hem padişahçı, hem “İttihat ve Terraki”ci, hem de Teşkilat -ı- Mahsusa’cı, ırkçı, panturanist ve panislamist, Osmanlı yetiştirmesi, bozması bir emperyalist şarlatandır.
Lenin’in bir cümle ile belirlediği ve değerlendirdiği bazı kişilerle ilgili cümlesi aynen ona da uymaktadır, “Bir elini halklara uzatırken, diğer elini arkada polis ajanlarına uzatan” lardan biri de O dur. Bu böyle olduğu halde, bazı araştırmacı ve politikacılar sorunun bu yanını kasıtlı olarak, titizlikle gizlerler. Bir kısmı da, uzun bir dönemden sonra “Kürt milliyetçiği”ne düşmanlık paravanası altında kemalizme, onun resmi devlet ideolojisine dörtelle sarıldılar. Onlar Kürt halkına ve onun özgürlük, bağımsızlık mücadelesine karşı, yeni- kemalist saflarda mevcut olan, canlı tutulan saldırganlıklara katıldılar. Pratikte kendilerini “ Dayı cumhuriyeti”nin mirasçısı, “kültürel” milliyetçisi ilan edenler, Devlet Güvenlik Mahkeme’leri(DGM) savcılarının huzurlarında “kemalist”liklerini açıkça ilan ettiler. Onlar, faşist M. Kemal’in Kürt halkına ve diğer halklara ve uluslara karşı kullandığı taktik ve staratejik kin silahlarının ve yöntemlerinin devamcısıdırlar.
Güney Kürdistan Devrimine karşı “ Musul ve Kerkük” sorununda olduğu kadar, Kuzey Kürdistan Devrimi meselesinde de onların elleri faşist sömürgeci T.C. ordusunun, Türkiye’yi yöneten Milli Güvenlik Kurulu(MGK) üyelerinin ceplerindedir.

Başka bir deyişle, onlar, M. Kemal’in geçmişteki politikasının günümüzdeki devamcısıdırlar. T.C. idarecilerinin emperyalist çıkar ilkişkilerini hesaba katmadan, kendilerini Milli Güvenlik Kurulu’nun kapısına atanlar, T.C. devletinin “hizmetinde” olanlardırlar. Onlara verilen görev, en başta tarihsel ve devrimsel gerçekliğimizi çarpıtmak, karalamak, devrimimizi imha etmektir.
Onların Yunan halkına olan düşmalıkları ise, Kemalist politikanın bir devamıdır. Bunun nedeni de, Osmanlı emperyalizmine karşı ilkin Yunanistan halkının verdiği bağımsızlık mücadelesi, bunu izleyen diğer ezilen bağımlı hakların ulusal kurtuluş hareketleri sürecinde, bağımsız Kürdistan devletini kurmayı baş değer olarak ortaya koyan tek hareket, sadece Kuzey Kürdistan değil, fakat Kürdistan’ın diğer kesimlerini birleştirmeyi de amaçlayan ve silahlı mücadele temelinde ortaya çıkıp, dönemin koşullarında enternasyonalist bir çizgi izleyen, tek siyasal bağımsızlıkçı hareket, Koçgiri Ulusal Kurtuluş Hareketidir.
Bu hareketin “Geçici Hükûmeti”nin bildirgesinde, açıkça dile getirilen çizginin özü aynen şöyle ifade ediliyor. “Siz Mustafa Kemal’e karşı harb eden, Yunan Ordusu’na karşı bir vaziyet almaktan ve Mustafa Kemal lehine harbe katılmaktan tamamen çekinmelisiniz. Çünkü Mustafa Kemal ile harb eden Yunanlıların Kürtlere karşı hiç bir düşmanlıkları yoktur ve olmaz. »
Bu cümleler açıkça ınternasyonalist bir çizgiyi ortaya koyuyorlar. Bu bakımdan Şeyh Ubeydullah’dan sonra, 1921’den, 1936’ya kadar silahlı ayaklanmalara öncüllük eden, bağımsız Kürdistan devletini amaçlayan ulusal hareketimiz, Koçgiri Ulusal Kurtuluş Hareketidir. Bu hareketin gerçekliğini, Koçgiri’li olan, yakınları savaşçı olarak hareket içinde yer alan yazar ve araştırmacı Evin Çiçek’in, konuyu kapsayan ve 1999 yılında Stockholm’da APEC yayın evi tarafından basılan araştırması, konunun güncele indirgenmesinde, anlaşılmasında bu yazımızın esas hareket noktası olacaktır.

Buradan hareket ederek, Kemalizmin ırkçı, şöven, katliamcı, imhacı, inkârcı , emperyalist, faşist ve sömürgeci politikasının özelliğini ortaya koymak ve onun takipçilerinin politikalarını açığa çıkartmak, deşifre etmek, Kemalizmin günümüzdeki takipçilerinin tehlikeli anlayışlarını bizzat M. Kemal’in, “İttihat ve Teraki”ci, “Teşkilat-ı-Mahsusa”cı, padişahçı söylemleriyle, nutuklarıyla, saptamak, ortaya koymak, onun gerçek duruşuyla dile getirmek, günümüzde, faşist ve sömürgeci T.C. politikasının bugün Musul ve Kerkük’le ilgili kanlı ve tehlikeli planlarının geçmişle olan bağlantılarını anlatmak, güncel olanı geçmişle birlikte somut pratikte göstermek, kitlelere kavratmak, herşeyden önce Kürdistan’lı aydınlar için ulusal, insani boyutları olan bir görevdir.

Koçgiri Ulusal Kurtuluş Hareketi “Geçici Hükümeti”nin yayınladığı bildiri de dile getirdiği ulusal ve uluslararası politika ilginçtir. Bu bildiri de esas olan düşünce ;

a) Asırlardan beri esaret altında inleyen Kürt Milletinin kurtuluşunun başlangıcı ve bağımsız Kürt devletinin esası olan « Geçici Kürt Hükümeti »nin teşekküllünü bütün vatandaşlara duyurmaktan onur duyarız.
b) Bütün Kürdistan dahilinde ulusal hareketin gelişmesiyle, hükümetimizin kesin kuruluşu hakkında yapılacak muazzam teşebbüsün gerçekleşme zamanı pek yakındır.
c) Ancak ; bu teşebbüs, bütün vatandaşların ayrı, ayrı yardımı olmadıkça gerçekleşemez. Her Kürt, vatanı için bu emre büyük ve küçük birer görev ile yükümlüdür. Bunu ihmal edenleri tarih lanetliyecektir.

d) Sizin şimdilik yapacağınız hizmet, sabit fakat mühim ve muazzamdır. Siz Mustafa Kemal’e karşı harb eden, Yunan Ordusu’na karşı bir vaziyet almaktan ve Mustafa Kemal lehine harbe katılmaktan tamamen çekinmelisiniz. Çünkü Mustafa Kemal ile harb eden Yunanlıların Kürtlere karşı hiç bir düşmanlıkları yoktur ve olmaz. Aksine, Sultana karşı ayaklanmaya cüret eden Mustafa Kemal, Müslümanların Halifesi Hazretleri tarafından Kürtlere bahş olunan özerklik ve bağımsızlığı gasp etmektedir.
e) Bundan vazgeçersek, Mustafa Kemal’in istiklal ve daha doğrusu Engizisyon mahkemelerinde top yekün idam edileceğiz, daha şimdiden bu mahkemelerin idam ettiği Kürtlerin miktarı binleri çoktan aşmıştır.
f) Yakında resmen ilan olunacak Kürt Hükümeti sancağı altında kucaklaşmak ümidiyle, cümlenizden ve cümlemizden çaba ve gayret bekliyoruz. »

Koçgiri Ulusal Kurtuluş Hareketi « Geçici Hükumeti » nin açıklaması tarihsel bir değere sahiptir. Hareketin amacı Şöyle belirleniyor ;
“ İlk önce, Dersim’de Kürdistan’ın bağımsızlığı ilan edilecek. Hozat’a Kürdistan bayrağı çekilecek, Kürt milli kuvvetti Erzincan, Elazığ ve Malatya yönlerinden, Sivas’a doğru hareket ederek, Ankara Hükümeti’nden resmen Kürdistan’ın bağımsızlığının tanınmasını istiyecekti. Türkler bu isteği kabul edeceklerdi, çünkü isteğimiz silahh kuvvetiyle desteklenmiş olacaktı.” ( 1 )
Koçgiri Ulusal Kurtuluş Hareketini, Kürt ulusunun kendi kaderini belirleme ve bağımsız devletini kurma olarak gören, tehlikeli bulan ilk kişi, kişiler, M.Kemal ve onun çevresindekilerle birlikte oluşturduğu T.C. Genel Kurmay Başkanlığı’dır.
Fransız gizli belgelerine göre (Ex.Midi-2 No :28 17.03.1922), M. Kemal, Büyük Millet Meclisi’nin üçüncü açılışında ;
«Geçen yıl içindeki iç politikamızın bazı noktalarına değineceğim. Genel olarak ülkenin her tarafında sakin bir yıl geçti. Yılın başında bazı olayları provoke eden Koçgiri Harekatı, alınan tedbirler sayesinde bastırıldı ».(2) der.
Hazırlanmış, hazırlatılmış olan « Türk İstiklal Harbi » adlı kitapta, Koçgiri Ulusal Kurtuluş Hareketini, T.C. Genel Kurmayı şöyle değerlendiriyor ; « Siyasi bakımdan büyük önem taşıyan bu hareket dolayısıyla, Kürt bağımsızlığı davasının ilk basamağının Koçgiri olayları ile kurulmak istendiği, bu dış etkilerin en açık ve kesim delilidir » (3)

Bir kere Koçgiri Ulusal Kurtuluş Hareketi, halkımızın silahlı mücadelesini esas almıştır. Onlar, hiç bir dış güce dayanmamışlardır. Sahip oldukları birikim ve teknik donanımla harekete geçmişlerdir. Bunu, bu gerçekliğimizi düşman güçler olduğu gibi kabul ediyorlar.
Diğer yandan, gerek Pontus Rum halkının, gerekse Kürdistan halkının katedilmeleri için, ingiliz ve fransız emperyalistlerinden askeri yardım aldıklarını açıklayan ve padişaha bağlılıklarını bildiren de bizzat M. Kemal’in ta kendisidir.
« İttihat ve Terraki »nin ve « Teşkilat-ı-Mahsusa »nın askeri sorumlusu, M. Kemal, mecliste yaptığı konuşma da « 1921 yılında, Koçgiri aşireti başkanlarından Haydar Bey, İstanbul’da Seyit Abdülkadir’den aldığı yönerge üzerine, Alişan ve hısımlarından Naki, Alişer ve başkalarıyla birlikte ayaklanmaya başlamışlardı. Bir çok kuvvetlerimiz, bir yandan Pontusçuları, bir yandan da bu ayaklananları izleyip tepelemekle uğraşıyorlardı. » ( 4)
İki yüzlü, makyavelist M. Kemal, Koçgiri halkının katledilmesi için bizzat kendisinin emir verdiğini mecliste söylemiyor. Bu konuda yazar Evin Çiçek, M. Kemal’in durumunu dört ana noktada değerdiriyor ;

a) « M. Kemal'in Anadolu'ya gitmesinin temelin de diğerlerinin yanı sıra bu gerçeklikte yatmaktadır. Amaç özgür bir Kürdistan için var olan ve gelişebilecek olan çalışmaları durdurmak ve ortadan kaldırmaktır. M. Kemal daha önce istihbaratçı subay olarak Kürdistan'da görev yapmıştır. Kürtlerin toplumsal yapısını iyi tahlil etmiştir. Onları tanımaktadır. Bu durum onun çalışmaları açısından avantaj yaratmaktadır. Türkler de aristokrat sınıf yoktur. Türk burjuvazisini oluşturma temelleri atılmıştır. Oluşturulan Türk burjuvazisi ele geçirmekte olduğu zenginliklerin elinden çıkacağı korkusunu yaşamaya başlamıştır. »
Sayın Evin Çiçek’in bu tesbiti doğrudur. M. Kemal 10 Ağuston 1919’da Mutki Airet Başkanı Hacı Musa Bey’e yazdığı Mektupta ( 5) ; « İkinci Ordu Komutanı olarak bulunduğum sırada ve pek tehlikeli durumlar içinde aramızda doğan gönül bağının değerli anısı her zaman içimde kalmıştır . » diyor ve devam ediyor « Mutki bölgesinde düşmana karşı koynmasında gösterdiğiniz çaba ve çalışmanın önemi her zaman övgü ve teşekkürle anılmaktadır. »

b) « Sahip oldukları olanakları kaybetmek istemezler. Çünkü başkalarına ait olan zenginlikleri, değerleri zorla gasp etmişlerdir. Bundan dolayı da değişik yerlerde başını eşrafın çektiği “Müdafaa-i- Hukuk Cemiyetleri” ni kurarlar. Bu Cemiyetler Türk Milliyetçiliğini kendilerine temel alırlar. Bir tepki hareketi olarak ortaya çıkarlar. Müslümanların Birliği (ümmet) sloganıyla Ermeni, Asuri-Kıldani, Rum halklarının haklarına, isteklerine karşı örgütlenmeye başlarlar. » Yazar’ın dile getirdiği gerçekliği, tespitleri, M. Kemal’in söyledikleriyle rahatlıkla ıspatlayabiliriz.
M. Kemal Mutki Aşireti reisi Hacı Musa Bey’e yazdığı mektupta ; « Düşmanlarımızın bu gün devletimize ve ulusumuza karşı pek çok hayınca bir tutum takınarak ülkemizi büsbütün parçalamak, islam dünyası için yüzyıllardan beri kanlarını döken ulusumuzun eğemenlik ve bağımsızlık haklarını elinden alarak, onu tutsak düzeyine indirgemek için çalıştıkları, atalarımızın bıraktığı anavatanda, Ermenistan kurmaya uğraştıkları apaçık görünüyor. » der. (6)
Burada M. Kemal’in sahip olduğu anlayış, mantık tamamen emperyalisttir, sömürgecidir. Çünkü, Türklerin başkalarının destekleri ve yardımlarıyla Malazgirt’e varışları 1071’dir. Ermenistan’ın, Ermenilerin varlıkları ise millattan önceki binlerli yıllara dayanır. Yerlidirler. Daha sonra gelişen, güçlenen, işgalciliği amaç edinen ve saray personeli Balkan ve Anadolu halklarından oluşan İstanbul’daki binalarda varlık içinde yaşayan Osmanlı padişahları ve onlara bağlı askeri, idari birimler, din olgusunuda çok iyi kullanmışlardır. Kullanma becerisine sahiptirler. Dini, işgalci, emperyalist amaçlarına hizmet ettirmişlerdir.
Osmanlı ordularının İslam’cı esaretçiliğine dayanan bu siyaset, din birliği gerçekliğinden yola çıkarak, Kürt beylerini Angora (Ankara) ya, çekmeyi, amaçlar için, araçlar olarak kullanmayı amaçlamaktadır. M.Kemal, tamamen bu makyavelist mantıkla, bizzat emperyalist Osmanlı işgalciliğinin dinci hilafetçi temsilcisidir. Bu gerçeklik, M. Kemal’in kullandığı demagoji tarzı, onun, Bitlis Küfrevizade Şeyh Abdülbaki Efendi’ye gönderdiği mektupta açıkça ifadesini bulur « Yüce Halifelik ve Sultanlık makamının yurt ve ulusumuzun içinde bulunduğu güç durum bilginiz içindedir » (7) dedikten sonra, ayrıca Şırnaklı Abdurrahman Ağa, Dırşulu Ömer Ağa, Muşarlı Resul Ağa’lara yazdığı mektupta « Yüksek kişiliğinizin yüce Hilafet ve Saltanat makamına olan bağlılığınız ve kutsal yurdumuzun Ermeni ayakları altında çiğnenmesine kesinlikle razı olmayacağınız kerkesçe bilinmektedir . » diyor. (8)
Yine Garzan Aşireti Reisi Cemil Çeto Bey’e yazdığı mektupta « Ülkemizi parçalamak, doğu illerimizi Ermenilere vermek, batı illerimizden İzmir gibi en bayındır yerleri Rumlara armağan etmek, Karadeniz kıyılarında bir Pontus Rum Devleti kurmak amaçlarını güttüler. » (9) cümlelerini sıralar. Bu görüşlerin sahibi M. Kemal’dir.
Onun, Kürt beylerinin hilafetçi ve ümmetçi anlayışlarının hangi düzeyde olduğunu bildiğini, bireylerin özelliklerine, zayıf noktalarına göre nasıl davrandığını, kendisinin yaptığı meclis açılış konuşmasında kullandığı cümlelerden anlayabiliyoruz. M. Kemal açılış konuşmasında şöyle der ; « İtilaf devletlerinin askeri kuvvetleri saltanattın taht yeri ve halifeliğin yüce merkezi olan İstanbul'umuzu işgal ettiler. Gün geçtikçe artan bir şiddetle saltanat ve halifeliğin hakları, hükümetin haysiyeti, milli izzetti nefsimiz tecavüz ve saldırılara uğradı. Niyazım şudur ki, dilekleri gerçekleştirici Allah, en sevgili ve en seçkin Peygamberi hürmetine, bu mübarek vatanın sahibi ve koruyucusu ve İslam dininin ta kıyamet gününe kadar gönülden tutkun dileyicisi olan asil milletimizin, saltanat ve halifeliğin yüksek makamını korusun. Yüce ve kutlu haklarımızı düşünmek ve vazifeli olan toplantımızı başarıya ulaştırsın. Amin..” (Yakın Tarihimiz C.1, S.6.....)
Bu Panislamist anlayışa bir de, pantürkist (panturanist) anlayışın dahil olduğunu M.Kemal’in cümlelerinden öğreniyoruz ;
« Baylar, bu insanlık dünyasında en az yüz milyonu aşkın nufüstan oluşan bir Türk ulusu vardır. Bu ulusun kapladığı toprakların genişliği oranın da tarih alanında da bir derinliği vardır. Bu derinliği isterseniz iki ölçütle ölçelim ; birinci birim, tarih öncesi çağlara ait ölçüttür. Bu ölçüte göre Türk ulusunun en yüksek ceddi(atası) olan Türk adında bir insan, insanların ikinci babası Nuh Peygamber’in oğlu, Yafes’in oğlu olan kişidir……Türkler 15 yüz yıl önce Asya’nın göbeginde büyük devletler kurmuş ve insanlığı nher türlü yeteneğine ortam yaratmış bir varlıktır. Türk devleti, atalarımız olan Türk ulusunun kurduğu bir devletti. » (Nutuk, cilt III, s.270)
M. Kemal’in konuşmasından da anlaşıldığı gibi amaç Osmanlı'yı kurtarmaktır. Sorunun diğer önemli yanı, O, Saltanat, Hilafet için Kürt aşiret reislerinin ayaklarını, öperken, öte taraftan bizzat kendisi Kürt halkının özgürlük isteminin, kaderini belirleme hakkının baş düşmanıdır. Gizli telgrafların da Kürdistan hakkında ki gerçek düşüncelerini belirtir ;
“Malatya'da 15. Alay Kumandanı İlyas Bey'e
Sivas - 10.09.1919
.......Be sebeple öncelikle bu eşkıyaların süratle dağıtılması ve Kürtlük cereyanına o taraflarda asla müsait zemin bırakılmaması lazımdır...... Kürtlük cereyanının kökünden sökülüp atılması pek mühürdür” ( Nutuk-Tamim ve Telgraflar (10 ).

“ Diyarbakır'da 13. Kolordu Erkan’ı Harbiye Reisi Halit Efendi‘ye
Sivas- 10.09.1919
.......ve Kürtlük cereyanına müsait zeminin oluşmasına meydan bırakılmaması için kolordunuzca her türlü tedbire başvurulması pek mühimdir.....Kürtlük cereyanını kökünden sökecek milli birlik uğruna bilinçli ve yürekten çalışacak kişilerin acele tayini pek lazımdır” (11 ).
Nitekim, M.Kemal, Erzurum 15.Kolordu ve Ankara 20.Ordu Komutanlarına yazdığı 9 Eylül 1919 tarihli mektupta « Bağımsız Kürdistan kurulması propagandası yapmakta olan ingiliz binbaşı Mister Novil’in yanın da, Mevlanazade Rifat, Bedirxaniler’den Kamram, Celalet ve Cemilpaşazade Ekrem Beyler birlikte, Malatya’ya geldiği, Elazığ Valisi Ali Galip Bey’inde kendilerine katılarak, Bedirhaniler’den olan Malatya Mutasarrıfı Halil Bey’le ortaklaşa, ulusa ve yurda karşı girişimlerde bulundukları »( 12) bilgilerini veriyor.
O, Kürt aşiret beylerine dostluk mektupları yazarken, ordudan ayrıldığını, Osmanlı Ordusu mensubu olmadığını, sivilleştiğini belirtir, diğer yandan da sürekli ordu komutanlarına emirler verip, onları bilgilendirir, yönlendirir. Aslında Bedirxanilerin yakalanmaları istemini 6 Eylül 1919’da 3. Kolordu yetkililerine bildiren Kazım Karabekir’dir. (13)
10 Eylül 1919’da (14) « Kürtlerin, bu alçakların hilelerine aldanmamaları için girişimlerde bulunması bildirilmiştir »(15)
« Kürtlük akımının kökünden sökülüp atılması » ve « Kaçakların ivedilikle yakalanmaları, Kürtlük akımına elverişli hiçbir bir alan bırakılmaması » (16) cümleleriyle emir vermektedir.
c) Yazar’a göre « Sivas’ta alınan kararların amacı Osmanlı-Türk Devleti’ni yaşatmaktır. Türklerin, Kürtlerle birlikte bu kongreyi örgütlediğini söyleyemeyiz. Kürdistan'da Osmanlı-Türk sömürgeciliği devam ederken bu statükonun bozulmasını istemeyen M. Kemal ve diğer özel harpçılar, İngilizlerin, Kürtleri şantaj aracı olarak kullanma istemleri veya doğrudan Kürtlerin bağımsızlık istemlerini engellemek, kendi çıkarlarını korumak ve devam ettirmek için Kürtler den yanaymış gibi bir görüntü vermek zorunda kalır, kalırlar.
« O, Erzurum’dan, Sivas’a kadar korku ve tedirginlik içinde yolculuk yapar. Yolculuğu sırasında Koçgiri ve çevresindeki ulusalcıların çalışmalarından haberdar olur. Sivas valisi Reşit Paşa aracılığıyla hareketin yöneticilerine görüşme istemini ulaştırır. Eylül 1919'da ki görüşmeye Alşan Bey gider. M. Kemal, Kürdistan ulusal kurtuluş savaşçılarının amaçlarını biliyor ve konuyu kaynağından öğrenmek ister.
Sivas’taki (Sêwaz) görüşme sırasında Alşan Bey “Amerikan Cumhurbaşkanı Wilson'un 14 maddelik prensipleri çerçevesinde, Kürdistan’ın büyük bir kısmını içine alan bir Ermeni Cumhuriyeti kurulması tasarlandığını ve bu nedenle Kürdistan’ı savunacaklarını ve savunmanın gereği olarakta bir takım hazırlık çalışmaları yaptıklarını...” belirtir.

d) M. Kemal ise 14 maddelik Wilson prensiplerinin doğu halkları için bir değeri olmadığını ve kendilerinin, “Dersim temsilcileri” sıfatıyla kendisiyle işbirliği yapmalarını öneriyor. »
Aksine, M. Kemal, Ankara’da yaptığı konuşma da « Bizim devletimiz de bu onikinci maddeyi kabulde hiç bir sakınca göstermedi. (17) demektedir ve Wilson ilkelerini olduğu gibi kabul ediyor. Daha sonra yalancı, inkârcı, iki yüzlü, emperyalist kafalı anlayışla şu açıklamayı yapıyor. « Ulusumuz küçük bir aşiretten, anavatan da bağımsız bir devlet kurduktan başka, Batı dünyasına, düşman içine girdi, orada büyük güçlükler içinde, bir imparatorluk kurdu ve bunu, bu imparatorluğu 600 yıldan beri bütün parlaklık ve görkemiyle ayakta tuttu.
Bunu başaran bir ulus elbette siyasal ve yönetsel, yüce niteliklere maliktir. Böyle bir durum yalnız kılıç gücüyle olamazdı. Dünya bilir ki, Osmanlı İmparatorluğu pek geniş olan ülkesinde bir sınırından, öbür sınırına, ordusunu olağanüstü bir hızla ve tam donatılmış olarak ulaştırırdı. Bu orduyu, aylarca ve belki yıllarca iyi besler ve yönetirdi. Böyle bir durum yalnız ordu örgütünün değil, bütün yönetim kollarının olağanüstü ölçüde eksiksiz ve yetenekli bulunduğunu kanıtlar » (18).
Bu açıklama eksiksiz olarak Osmanlı emperyalizminin, hegemonyacı anlayışıdır. Osmanlı emperyalizminin sömürgeci işgalini bu denli açık savunan M.Kemal, Osmanlı Emperyalist Ordularında görev yaptığı, « İttihat ve Terrakki »nin, « Teşkilat-ı-Mahsuasa » nın kadrosu, katliam görevlisi olarak, Ermeniler ve Müslüman olmayan diğer uluslara yönelik yapılan uygulamaları, soykırımları da çok pişkin bir tarz da inkâr etmektedir. « Birincisi ile ulusu kıyım (jenosid) yapmakla suçluyorlar. İkincisi ile yeteneksizlik… her ikisi de salt iftiradır. Ulusumuzun kıyımcı olması sorununa gelince, bu du salt iftiradan ve tam bir yalandan başka bir şey değildir » (18) demektedir.
Alşan Bey ve M. Kemal arasında geçen konuşmalar, M. Kemal'in Kürdistan’da ki olayları yakından takip ettiğini kanıtlıyor ve M. Kemal ulusal bilinçten yoksun olan bazı Kürt ileri gelenlerini denetimi altına almayı, yönlendirmeyi başarmıştır.
“ M. Kemal Alşan Bey’le görüştü ve “Büyük devletler Türk ve Kürtlerin karşısında düşmanca bir politikayı yürütüyorlar. Bunlar Anadolu’yu Yunanistan’a, Kürdistan ve Ermenistan’ı da Ermeni’lere ve Arap’lara verecekler. Kürtler ve Türkler tehlikedeler. Kürtler Türklere yardım etmeli. Söz veriyorum, başardığımız zaman ortak bir Konfederasyon olacak. ABD ve İngiltere aynı din ve ırka sahipler. İslam’ın düşmanıdırlar. Kürtleri, Türkleri Ermenilere kurban etmek ve Ortadoğu’da ortadan kaldırmak istiyorlar...” dedi. Alşan Bey Koçgiri’ ye döndü. Konuşulanları anlattı ” (İ-H. Şaweyş - Sılemani, Roji Nuwe, 1961)
Fransız gizli belgelerine göre (Ex.Midi-2 No :28 17.03.1922), meclis açılışında, «Geçen yıl içinde iç politikamızın bazı noktalarına değineceğim. Genel olarak ülkenin her tarafında sakin bir yıl geçti. Yılın başında bazı olayları provoke eden Koçgiri Harekatı, alınan tedbirler sayesinde bastırıldı ». (19) der. Oysa, meclis gizli toplantısında Koçgiri halkının katledimesini karara bağlatan, bunun için büyük çaba harcayan M. Kemal’in ta kendisidir. Verdiği emirler arşivlerde durmaktalar. İstemi kanıtlamaktalar.
Karadeniz bölgesinde Pontus/Rum halkından sayısız insan asıldı. Zira, Pontus/ Rum başladırması Koçgiri ile birlikte aynı günlerde başlamıştır. Ne yazık ki Koçgiri/Dersim yerlilerinin katili M. Kemal’i « Alevi/Bektaşi » ve « peygamber »lik sıfatlarıyla anan Baki Öz gibileri, Kürtler içinde de çıkmaktadır. Cellatlarına tapanlar normal insanlar olabilirler mi ?
Birincisi, M.Kemal 16/17 Ocak 1922’de « Musul ulusal sınırlarımız içindedir» demiştir.
İkincisi, « Onun kadar önemli olan Kürtlük sorunudur. İngilizler orada bir Kürt hükümeti kurmak istiyorlar. Bunu yaparlarsa, bu düşünce sınırlarımız içinde ki Kürtler’e de yayılır. Buna engel olmak için sınırı güneyden geçirmek gerekir » der (20). İngilizler bir Kürdistan kurmak için uğraşmazlar. Onlar için önemli olan petrol kaynaklarını kullana bilme olanaklarını yakalamak ve korumaktır. Güneydeki direnişçi, bağımsızlıkçı Kürtlere yönelik saldırıları, kıyımları, gerçekleştirdikleri sürgünler ortadadır. T.C. yöneticilerinin Kürtler, Kürdistan’a yönelik politikaları değişmiş değildir. 1920’de ne isteniyorduysa, bugünde aynısı isteniyor. Bu durum şimdi izlenen politi ka bakımından günceldir. Tazeliğini korumaktadır.
Son on beş yıllık savaşta, T.C, Irak’ta ki Saddam rejimiyle anlaşarak, Güney Kürdistan topraklarını defalarca bombaladı, işgal etti. Ne yazık ki bu girişimlerinden dolayı da uluslararası baskıya maruz kalmadı. Tepkiyle karşılaşmadı. Yaptırım görmedi. Birleşmiş Milletler yetkilileri sessizliklerini korudular. Bu sonuçlardan dolayı işgalci düşünceler daha çok cüretlendiler, serpildiler, basında yansıtıldılar. T.C. yöneticileri bir yönüyle Osmanlı’yı ret ederlerken, öyle görünürlerken, diğer yönden de Osmanlı İmparatorluğundan miras kalan emperyalist ve sömürgeci politikayı gerçekleştirme hayalleriyle yatar, kalkar oldular.
Saddam’ın iktidardan düşürülmesi T.C. nin Güneydeki politikasına ağır bir darbedir. Ama T.C. yöneticileri, ekonomik, siyasi ve askeri olarak Kuzey Kürdistan’daki işgal politikalarını, Güney Kürdistan’a da ihraç etmek istiyorlar. Sözde PKK ya da Kongra Gel’e karşı önlem alma bahanesi ile Güney Kürdistan’a saldırmaya, işgale hazırlanıyorlar. Bu durum Kerkük ve Musul sorununa endekslidir. Güney Kürdistan devrimini boğmaya yöneliktir. T.C. develetinin Kürdistan ulusal sorununu inkâr ve asgeri güç kullanarak bölgeyi ilhak etme isteği, 1920’lerden beri Kemalist ideolojinin hedefidir. Bu açıdan o dönem de, Koçgiri Ulusal Kurtuluş Hareketinin bağımsız Kürt devletini hedef alarak ortaya çıkışı tesadüfî değildir. Çağın koşullarına uygun bir başkaldırıdır. Harekat karşısında emperyalist geleneği olan bir Osmanlı ordusu ve politikası vardır. Kürdistan, birleşik Kürdistan örgütlenmesinden ve siyasi birlikten yoksundr. Şimdi, bu gün Kürtler bu geçmişten, yaşanılanlardan, kayıplardan ve nedenlerinden ders çıkartmak zorundadırlar.

Dr Ali KILIÇ
 

KAYNAKÇA
1. . N. Dersimi, K. T. Dersim
2. Fransız Gizli Belgeleri(Ex.Midi-2 No :28 17.03.1922) Evin Çiçek’in Arşivi.
3. Türk İstiklal Harbi
Genel Kurmay Başkanlığı Yayınları s.202
4.. G.M.Kemal Atatürk SÖYLEV cilt I,II s.305-306
Çağdaş Yayınlar İs
5. G.M.K.Atatürk, Söylev, (Cilt III,s.34 Belge NO :47
Basıma hazırlıyan Ord.Prof.Dr.Hıfzı Veldet Velidedeoğlu
Çağdaş Yaınlar İstanbul 4.baskı
6. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.34 Belge NO :47
7. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.36 Belge NO :48
8. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.36 Belge NO :49
9. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.39 Belge NO :53
10. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.68
11. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.69
12. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.50,51 Belge NO :62
13. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt I,II,s.96
14. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.54 Belge NO :68
15. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.55
16. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt I-II,s.97
17. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.223 Belge NO :220
18.. G.M.K.Atatürk, Söylev, Cilt III,s.225 Belge NO :220
19. . Fransız Gizli Belgeleri(Ex.Midi-2 No :28 17.03.1922) Evin Çiçek’in Arşivi.
20.Ahmet Emin Yalman,Traihte gördüklerim ve Geçirdiklerim Cilt 3,Yenilik Basımevi 1970 s.33
www.peyamaazadi.com

 

Posted in: tirki

Comments

There are currently no comments, be the first to post one!

Post Comment

Name (required)

Email (required)

Website

Efendinin suçunu üstlenmek: Kürtler ve Ermeni soykırımı

Bazı çevreler ellerinde “Kürtlerin azımsanmayacak bir kesiminin soykırıma katıldığına dair yeterli derecede bilgi ve kanıt olduğunu” iddia ediyorlar. Bizim elimizde olmayıp onların elinde bulunan “bilgi ve kanıt”ları merak edi...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (3791)


Afganistan’da Solun Yok Edilmesi Hastalıklı Bir Toplum Yarattı
Vijay Prashad
Afganistan’da Solun Yok Edilmesi Hastalıklı Bir Toplum Yarattı
​Afganistan’ı solun yönettiği zaman kadınlar öğretmenlik işlerinin yüzde 70’ine, sivil memuriyetin de yüzde 50’sine sahipti. Bu olumlu dinamiği bozan Batıydı. Batı’nın ve Suudiler’in parmak izi bulunan her noktada toplum...
Hejmara şirova (1)   Lê nerin (5652)


Sovyetler Birliğinin Kürdlere Karşı Resmi Tavrına İlişkin Önemli Bir Belge
Aso Zagrosi
O dönem Sovyetler Birliğinin  Dışişleri Bakanı  olan  Molotov’un   gönderdiği bu  talimatlar   SSCB’nin    Doğu  Kürdistan  politikası  olarak devam etti.    Sovyetler Birli...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (5385)


CIBRANLI HALİT BEYİN ERZURUM’A YERLERŞMESİ
Abdulbari Han
Halit bey, Erzurum’a yerleştikten sonra yaptığı ilk iş, daha önce Varto’da çerçevesini çizdiği ‘AZADİ’ örgütünü kurmak olur. Her ne kadar bazı kaynaklar 1920 veya 1922 yıllarını işaret ediyorlarsa da, bunun doğru olmadığı kong...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (5642)


Newşirwan Mustafa ve Kürdistan Başkanlığı Meselesi
Aso Zagrosi
KDP Merkezi Yayın organı Xebat gazetesi 22 Ağostos tarihinde imsasız yayınladığı “ Parti ve Yekiti” adlı baş yazısında yine Newşirwan Mustafa’yı doğrudan hedef aldı. Bu makalede “ YNK’ de bir kesimin iradesini Nawşirwan ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (5976)


MEHMET EMİN ÖZDEN'İN ÖYKÜSÜ
Ahmet Zeki Okçuoğlu
İddiaya göre Dr. Şivan ve diğer iki arkadaşımız Sait Elçi ve diğer iki kişiyi öldürmüşlerdi. Bunun bir komplo olduğu sonradan ortaya çıkacaktı.  TC devleti ve müttefikleri, hazırlık yaptığımız direniş hareketini doğmadan boğmak için tertiplemiş...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (6724)


LİDERLER TOPLUMA GÜVEN VERMELİDİR
Abdulbari Han
Bilinen bir gerçektir ki Hamidiye Alayları sultan Abdulhamit’in 1892 yılında Kürt ağa ve beylerin çocuklarını İstanbul’daki aşiret mektebinde eğitmeye başlaması ve bunların içinde başarılı olanları askeri okul ve akademiye göndermeye başl...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (7888)


NİSAN KARANLIĞI
Abdulbari Han
1925 yılında böyle yağmurlu ve karanlık bir nisan gecesinde Şeyh Sait efendi ile yanındaki 400 atlı süvari bulundukları Solhan ilçesi Gırvas (Arakonak) köyünden, Varto ilçesinin Habiban (Haksever) köyüne hareket ederler. Burada üç gün konaklandıktan ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (4448)


Tarihin Tozlu Sayfalarında Dr. Nuri Dersim’den Feride’ye Mektup
Nevin Güngör Reşan
Tarihin Tozlu Sayfalarında Dr. Nuri Dersim’den Feride’ye Mektup
Aşağıda orijinalini vereceğimiz Feride’ye mektup,bizzat Nuri Dersimi’nin kaleminden Feride’ye duyduğu derin saygı ve sevgi, aşkve muhabeti anlatır. Feride’nin hayatındaki rolü ve emeği, bu mücadeleye biçtiği yüksek değer bunu ...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (14021)


Sehîdê Welat Dr. Şivani Aniyoruz
Mehmet Ali Ateş
Sehîdê Welat Dr. Şivani Aniyoruz
Zaman, gecmisle yüzlesme zamanidir. Sözü uzatmadan, evirip cevirmeden biz; akrabalari olarak, Civraklilar olarak, Dersimliler olarak, Kürdistanlilar Kürdistanin Özgürlük savascilari olarak, yoldaslari olarak bu durumdan utanc duyuyoruz. Manevi hatira...
Hejmara şirova (0)   Lê nerin (9760)


Page 1 of 4First   Previous   [1]  2  3  4  Next   Last   
123movies